اسپیسر بتن

اسپیسر بتن پلاستیکی:

اسپیسر بتن از جمله ابزار های ساختمانی هستند که در صنعت ساختمان به کار می رود. اسپیسر در لغت به معنای فاصله نگهدار می باشد که عموما فضای بین میلگرد و قالب را تامین می کند و از ضعف های متداول و قابل پیش گیری در سازه های بتن مسلح، تاثیر عوامل و عناصر مخرب اطراف می باشد. اکسیژن، رطوبت، کلر، سولفات ها و سایر عوامل خورنده محیط می توانند با نفوذ به درون بتن و تماس با میلگرد ها باعث سرعت بخشیدن به خوردگی میلگرد شود و از عمر مفید سازه بکاهد.

اسپیسر بتن مانع از رسیدن عوامل خورنده محیط به سطح میلگرد می شوند. رسیدن رطوبت و اکسیژن به سطح میلگرد باعث واکنش یعنی اکسایش شده و این اکسایش در سطح وسیع از میلگرد می شود. این فرآیند نوعی زنگ زدگی می باشد که باعث افزایش حجم میلگرد شده و در نهایت با فشاری که به بتن می آورد باعث ایجاد ترک در بتن می شود. اسپیسر بتن باعث می شود که فاصله مناسبی بین میلگرد و سطح محیط بیرون بتن ایجاد شود.

این در حالی است که پوشش بتنی روی میلگرد می تواند به عنوان مهم ترین عامل جلوگیری از خوردگی محسوب شود. وقتی که میلگرد در سطح بتن نمایان شود اثر شیمیایی رطوبت و عوامل خورنده سرعت قابل توجهی پیدا می کند. بر اساس مطالعات انجام شده به ازای هر دو میلی متر کاهش در ضخامت بتن روی میلگرد 5 سال عمر سازه کم و دوام و عمر و پایایی ساختمان کم می شود.

تا چند سال گذشته برای این منظور از تکه های سنگ، کاشی، موزاییک و سایر قطعات مشابه استفاده می شد. این موضوع علاوه بر کاهش دقت، باعث هدر رفتن زمان، هزینه و نیروی انسانی می شود. امروزه عمدتا از اسپیسر بتن پلاستیکی برای این منظور استفاده می شود. این قطعات در ابعاد، اشکال و مقاومت های مختلف تولید می شود و با توجه به نوع سازه و نیاز پیمانکار برای ایجاد فاصله دقیق بین میلگرد و قالب به کار می رود.

اسپیسر بتن پلاستیکی با طراحی خاص، مواد اولیه سازگار با بتن، حمل و نقل راحت و قیمت مناسب در اشکال ، انواع و اندازه های مختلف برای کاربردهایی نظیر فنداسیون ها، سقف ها، دیوار ها، ستون ها و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. از مزایای اسپیسر های پلاستیکی می توان به سهولت و ارزان بودن آن اشاره کرد.

اسپیسر بتن یا فضا ساز میلگرد که به منظور ایجاد فاصله میلگرد از سطح بیرونی بتن مورد استفاده قرار می گیرد. این کار به این منظور صورت می گیرد که مانع از رسیدن عوامل خورنده محیط به سطح میلگرد شوند. اسپیسر ها بر اساس جنس مواد، انواع مختلفی دارند. اسپیسر های پلاستیکی که فرآیند تولید آنها سریع بوده و در اشکال گوناگون قابل تولید می باشد. همچنین از مقاومت بالایی برخوردار است، شکل پذیری آسانی دارند و در نتیجه از لحاظ اقتصادی ارزان ترین نوع اسپیسر است.

اسپیسر های چرخشی در ستون ها و دیوار های بتنی مورد استفاده قرار می گیرد. هر یک از اسپیسر های پلاستیکی با توجه به میزان بار تحملی و روش بتن ریزی برای قسمت های خاصی از ساختمان طراحی شده و مناسب استفاده در همان بخش از ساختمان است.

اسپیسر بتن انواع مختلفی دارند چند نمونه از آنها عبارتند از:

اسپیسر گرد دیوار: این اسپیسر ها برای سطوح عمومی استفاده می شود که اصطلاحا به آن اسپیسر خورشیدی یا چرخشی گفته می شود. کاربرد آن ها در سطوح عمودی مانند دیوار، ستون و مقاطع مدور است و از این اسپیسر بتن می توان در انواع بتن های پیش ساخته نیز استفاده کرد. میزان استفاده از این اسپیسر در دیوار ها 3 عدد در هر متر مربع از سطح دیوار است و در ستون 16 عدد در ستون های با ارتفاع 3 متری و برای ستون هایی با ارتفاع بالاتر تعداد 24 عدد است.

اسپیسر دو شبکه: مقاومت عالی و تحمل بار نقطه ای تا 300 کیلوگرم را دارد. دردال های بتنی و کف ها مورد استفاده قرار می گیرد. این قطعات به صورت دوتکه (نری و مادگی) هستند که قسمت مادگی با پایه پوشش 25 – 30 میلی متری ایجاد می کند و نری آن هم در سایز های 90 الی 150 میلی متر است. انتخاب آن ها بر اساس ضخامت سقف است و میزان استفاده از این اسپیسر ها 4 عدد در هر متر مربع از واحد سطح است.

اسپیسر هارد: اسپیسر یا فاصله نگهدار هارد برای سازه های سنگین مانند فوندانسیون، تیر های سنگین و کف به کار می رود. این اسپیسر ها برای میلگرد تا قطر 32 پیش بینی شده است و دارای توان و تحمل بار تا 270 کیلوگرم می باشد.

اسپیسر سبک: استحکام مناسبی دارد و تحمل بار نقطه ای تا 25 کیلوگرم را دارد. سازه های سبک، سقف های کامپوزیتی، قطعات پیش ساخته بتنی که قطر میلگرد آن ها زیر 16 میلی متر است از این اسپیسر استفاده می کنند و میزان استفاده اسپیسر بتن سبک در هر متر مربع از واحد سطح 4 عدد می باشد.

اسپیسر متوسط: استحکام بالا با قابلیت تحمل بار نقطه ای تا 150 کیلو گرم را دارد. در سازه های با وزن متوسط مانند تیر ها، پوتر ها و کف سازی های نیمه سنگین که قطر میلگرد آن ها 100 الی 200 میلی متر می باشد مورد استفاده قرار می گیرد. میزان مصرف در کف های متوسط و نیمه سنگین 4 عدد در هر متر مربع از واحد سطح و در تبر ها و پوتر ها 3 عدد در هر متر مربع می باشد.

اسپیسر سنگین: مقاومت عالی با تحمل بار نقطه ای تا 270 کیلو گرم است. کاربرد آن در کف سازی های سنگین و پر تراکم مانند فندانسیون و تیر و شناژ که قطر میلگرد آن ها از سایز 18 الی 23 میلی متر می باشد مورد استفاده قرار می گیرد. میزان مصرف در کف هایی با وزن سنگین و پر تراکم 4 عدد در هر متر مربع از واحد سطح و در تیر ها و پوتر ها 3 عدد در هر متر مربع می باشد.

اسپیسر گیره دار: اسپیسر های گیره دار در فرآیند بتن ریزی ثابت بوده و نمی چرخد همچنین نصب آنها راحت و آسان است. لذا در مواقعی که ثابت بودن و پایداری اسپیسر مد نظر است از این نوع اسپیسر استفاده می شود. وجود گیره بر روی این نوع اسپیسر ها باعث می شود تا سایر میلگرد های مورد استفاده در محدوده معین و خاصی محدود شود.

اسپیسر بدون گیره: اسپیسر های بدون گیره محدودیتی برای سایز میلگرد به وجود نمی آورد ولی در هنگام نصب چرخش و جا به جایی وجود دارد و در صورت نیاز به پایداری آن ها باید از وسیله ای مثل قلاب سیمی از چرخش و حرکت آن ها جلوگیری کرد.
طراحی اسپیسر ها به طریقی است که حداقل تماس با سطح قالب را داشته و به جهت جنس پلاستیکی آن ها از نفوذ عوامل خورنده جلوگیری می کند.

اسپیسر ترکیبی: اسپیسر هایی هستند که با ترکیب دو یا چند مدل اسپیسر بتن جهت بهره گیری از مزایای آن ها به صورت توامان و یا جهت صرفه جویی در زمان نصب و هزینه به کار می رود. مثل اسپیسر دوبل 30 – 100 که یک فاصله نگهدار برای ایجاد پوشش بتنی مش های زیرین در ارتفاع 30 میلی متری و نگهداری مش های بالایی در ارتفاع 100 میلی متر برای استفاده در شبکه های دو مش می باشد. اسپیسر شبکه دوم می تواند با اندازه های مختلف بر روی اسپیسر کفی مونتاژ شود.

اسپیسر کف: این اسپیسر جهت استفاده در فندانسیون ها و کف های سنگین کاربرد دارد. شکل خاص هندسی این قطعه به گونه ای طراحی شده است که می تواند بار نقطه ای تا 30 کیلو گرم را طراحی کند. همچنین سایز میلگرد های مورد استفاده در این اسپیسر بین 8 تا 32 می باشد. این اسپیسر بتن در سایز های 2.5 ، 3 ، 4 ، 5 ، 6 ، 7.5 ، 10 میلی متر می باشد. عمده مصرف هارد فیلس ها برای تیر های با شبکه سنگین ، فوندانسیون ها و کف ها 4 عدد در متر مربع و در تیر ها 3 عدد در متر طول می باشد.

اسپیسر تیرچه: این اسپیسر که مخصوص تیرچه بوده و باعث ایجاد پوشش بتن و ایجاد فاصله منظم عرض در میلگرد های طولی پایین (در تیپ دو تایی) و تقویت (در تیپ سه تایی) می گردد. تعداد استفاده در یک تیرچه پس از 20 سانتی متر در ابتدا و انتهای تیرچه، هر 50 سانتی متر یک عدد است.