مطالعات ژئوتکنیک

ضرورت انجام مطالعات ژئوتکنیکی:

     

 اساس طراحی ژئوتکنیکی هر سازه به اطلاعات ژئوتکنیکی همان سازه بستگی دارد و در این میان نقش مقاومت مجاز، ضرایب نشست، ضریب ارتجاعی و پارامترهای لرزه‌ای خاک بر کسی پوشیده نیست. دستیابی به این اطلاعات جز با بررسی‌های ژئوتکنیکی امکان پذیر نمی باشد.

مطالعات ژئوتکنیکی به دلایل زیادی در تمامی سازه‌ها ضروری می باشد از جمله:

1- کاربرد دانش ژئوتکنیک هرگز به تعداد طبقات و نوع ساختمان بستگی ندارد. هرگاه تنشی به زمین وارد شود ساختگاه باید از نظر مقاومت و نشست بررسی گردد اگرچه سازه سبک، کم طبقه و یا کم اهمیت باشد.

2- به کرات مهندسان محاسب، سازه‌ای را به دلیل کم طبقه بودن با فرض مقاومت خاک بالا طراحی نموده‌اند در حالیکه با هوشیاری ناظر ساختمان و پس از بررسی‌های ژئوتکنیکی معلوم گردیده مقاومت مجاز زمین به دلیل وجود لایه‌های خاک ضعیف و نشست‌پذیر به مراتب کمتر بوده ‌است.

3- سازه‌های بسیاری بر اساس مقاومت مجاز خاک فرضی محاسبه و اجرا گردیده ولی پس از نشست ساختمان مشخص شده که در زیر پی، لایه ضعیف و یا نشست‌پذیر خاک بوده‌ است.

تجربیات عملی در زمینه ژئوتکنیک نشان می دهد که نمی‌توان بر اساس مشخصات ژئوتکنیکی یک پلاک در مورد پلاک دیگر قضاوت نمود و چه بسا وجود حفره زیرزمینی، خاکریز و یا مسائل دیگر سبب تغییر رفتار ساختگاه شود.

انجام مطالعات ژئوتکنیکی برای تمام سازه‌ها ضرورت دارد لکن بر اساس مساحت زیربنا و تعداد طبقات و اهمیت پروژه باید به حجم تحقیقات ژئوتکنیک افزوده شود. شاید در پروژه‌ای با طبقات و زیربنای کم مانند یک خانه مسکونی کم طبقه با حفاری اندک، چند آزمایش SPT و مختصر گزارش ژئوتکنیک بتوان به نتیجه مورد نظر دست یافت در حالیکه در یک سازه بلند به یک گزارش کامل و جامع با حفاری ‌های عمیق و آزمایش‌های متنوع و متناسب با نوع زمین و محاسبات دقیق نیاز است.

هر سازه‌ای برای حصول شرایط سلامت کامل در زمان ساخت و بهره‌برداری، نیاز دارد تا مشخصات ژئوتکنیکی ساختگاه آن توسط کارشناس ژئوتکنیک یا مشاور ژئوتکنیک دارای صلاحیت، مشخص و تأیید شود. این امر از اتلاف سرمایه‌های ملی جلوگیری نموده و خطر جانی و مالی ناشی از ضعف عوامل شناسایی نشده ژئوتکنیکی را به حداقل می‌رساند و نقش عمده‌ای در فرآیند مقاوم‌سازی ساختمان‌ها ایفا خواهد نمود.