بتن خود تراکم (SCC)

مشخصه های اصلی که بتن بايد داشته باشد عبارتند از:

 

 

1- وقتی که بتن تازه تهیه شده و خمیری است: کارایی خوب داشته باشد، راحت ریخته و جا داده شود بدون اینکه سنگدانه های ریز و درشت از هم و از دوغاب سیمان جدا شوند، گوشه و زوایای قالب را پر کند و میلگردهای آرماتور را (در صورت وجود) احاطه نماید.
2- پس از گرفتن و سخت شدن: مقاومت لازم را داشته باشد، جمع شدگی آن کم باشد، بسته به مورد و نیاز قابلیت نفوذ آن کم یا بسیار زیاد باشد.
3- مشخصه های خود را در طول عمر مفید پیش بینی شده، در حد مطلوب حفظ نماید.

• هر بتنی که یکی یا تعدادی از این مشخصه ها را داشته باشد " بتن توانمند " یا " بتن با عملکرد ممتاز " یا اگر این مشخصه ها در سطح بسیار عالی باشند، " ابر بتن " نامیده می شود.

 

" بتن خود تراکم " یکی از انواع بسیار جالب بتن های توانمند است که در بدو امر برای کاربرد در قطعات بتن آرمه پر آرماتور ابداع و ساخته شد ولی امروزه کاربرد این نوع بتن یکی از مشکلات عمده اجرای کارهای بتنی در محیط های شهری را حل می کند که عبارت از آلودگی صوتی ناشی از کاربرد ویبراتور برای لرزاندن و جادادن بتن است. این آلودگی صوتی، کاربرد شبانه بتن در محیط های شهری را غیر عملی می سازد ولی با کاربرد بتن خود تراکم، دیگر نیازی به لرزاندن بتن نیست و می توان کارهای اجرایی را در مدت شب نیز ادامه داد. امروزه در برخی از کشورها به منظور برجسته کردن این مشخصه بتن خود تراکم، به آن نام " بتن بی صدا " داده اند.

استفاده از بتن خود تراکم از اواخر دهه 80 میلادی در کشور ژاپن آغاز شد و سپس در کشورهای دیگر گسترش یافت. امروزه در کشورهای پیشرفته بتن خود تراکم در زمره بتن های متداول و رایج محسوب می شود. وجود هوای تصادفی ناشی از عدم تراکم کافی موجب ضعف مشخصات مکانیکی بتن می شود به طوری که هر یک درصد هوا تقریباً پنج درصد افت مقاومت فشاری را به همراه دارد. استفاده از بتن خود تراکم اجازه می دهد در محل هایی که امکان تراکم کافی به دلیل آرماتور زیاد وجود ندارد یا دسترسی به محل بتن ریزی مشکل است بتن ریز بدون نیاز به تراکم انجام پذیرد و مقدار هوای تصادفی در بتن به حداقل برسد.

 

مشخصات بتن خود تراکم:

کارآئی (Workability)

از نظر کارآئی یک بتن خود تراکم مناسب دارای خواص زیر خواهد بود:

• در حالت معمولی دارای جریان اسلامپی بیش از 600 میلی متر و بدون جدا شدگی.
• حفظ روانی به مدت حداقل 90 دقیقه (در صورت نیاز).
• توانائی مقاومت در شیب 3% در سطح افقی آزاد (در صورت نیاز).
• قابلیت پمپ شدن در لوله ها به طول حداقل 100 متر و به مدت حداقل 90 دقیقه (در صورت نیاز).

مشخصات مکانیکی (Mechanical Characteristics)

از نظر مقاومت فشاری دو محدوده زیر برای بتن خود تراکم منظور می گردد:

• مقاومت فشاری 28 روزه حدود 600-250 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع.
• مقاومت فشاری اولیه برای بتن های مصرفی در خانه سازی حدود 200-50 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع در 15-12 ساعت اولیه در دمای 20 درجه سانتیگراد.

دوام (Durability) 

از نظر دوام برای بتن خود تراکم سخت شده نکات زیر قابل ذکر است:

• مقاومت در مقابل خوردگی، تهاجم سولفات ها، کلریدها و دیگر عوامل شیمیایی.
• مقاومت در مقابل انجماد و ذوب مطابق استانداردها.
• کاهش خطر ترک های حرارتی در مقایسه با بتن معمولی لرزانده شده.